काठमाडौँ । किशोरी अवस्थामा प्रवेश गरेपछि हरेक महिना महिनावारी हुने गर्दछ। महिनावारीको समयमा अधिकांश महिलाहरुलाई पेट दुख्ने, ढाड दुख्ने र असह्य पीडा हुने जस्ता समस्याहरु पनि भोग्नु पर्ने हुन्छ। महिनावारीका कारण महिलाको हड्डी पनि दुख्ने गर्दछ ।

एक अनुसन्धानका अनुसार साधारण खानाले पनि महिनावारीको दुखाई कम गर्न सकिन्छ । उत्तरी अमेरिकाको एक मेनोपज सोसाइटीका अनुसार महिनावारीको समयमा महिलाहरूले क्यान्डी, चकलेट जस्ता खानेकुरा खानबाट बच्नु पर्छ । बरु यस्तो समयमा उनीहरूले अण्डा, माछा र हरियो साग तथा अन्य तरकारीहरू खानुपर्छ जुन उनीहरूको शरीरको लागि उत्तम आहार हो ।

यी सबै खानाहरू स्वस्थ बोसो र एन्टिअक्सिडेन्टहरूले भरिएका हुन्छन् जसले पेटमा सूजन कम गर्छ । महिनावारी सुरु हुनु अघि, पाठेघरको अस्तर भएका कोशिकाहरू भत्किन्छन् र ठूलो मात्रामा प्रोस्टाग्ल्यान्डिन निस्कन्छन् । यी रसायनहरूले पाठेघरको रक्तनलीलाई साँघुरो पार्न थाल्छ र मांसपेशीको तह पनि संकुचित हुन थाल्छ, जसले पेटमा अत्यधिक दुखाई निम्त्याउँछ ।

नेशनल एकेडेमी अफ मेडिकल साइन्सेजका अनुसार महिलाहरू कफीबाट टाढा रहनुपर्छ । वास्तवमा, क्याफिनले रक्त वाहिकाहरूलाई साँघुरो बनाउँछ । जसका कारण महिनावारीमा धेरै पीडा हुन थाल्छ ।

आधाभन्दा बढी महिलालाई महिनावारीको समयमा दुखाइ हुन्छ । यसमा विद्यालयका छात्राहरुको संख्या बढी छ । यही कारणले गर्दा उनी यस्तो अवस्थामा विद्यालय जान पनि सक्दैनन् । तैपनि धेरैले यो पीडा लुकाउँछन् । धेरै महिलाहरूले यो दुखाइ कम गर्न ओभर–द–काउन्टर पेनकिलरको सहारा लिन्छन्, जसले धेरै कम प्रभाव पार्छ ।

न्याम्सले महिनावारीको आहारको अध्ययनमा यस्तो दुखाइलाई डिस्मेनोरिया भनिएको छ । अध्ययनमा महिनावारीको समयमा के खाने र के नखाने भन्ने बारेमा जान्न प्रयास गरिएको थियो । उनीहरुले अध्ययनमा ओमेगा ३ फ्याटी एसिड (जस्तै तैलीय माछा र अण्डा) शरीरका लागि राम्रो हुने पत्ता लगाएका छन् । तर ओमेगा ३ प्रशोधित खाना, खाने तेल र चिनीमा विरलै पाइन्छ ।

न्याम्सका मेडिकल डाइरेक्टर डा स्टेफनी फउबियनले केटीहरू विद्यालय नआउनुको प्रमुख कारण महिनावारीको दुखाइ रहेको बताइन् । साथै, महिनावारीमा हुने दुखाईलाई काम गर्ने तत्वहरुको बारे पत्ता लगाउन महत्त्वपूर्ण रहेको पनि बताइन् ।

एक लिट्रेचर रिभ्युमा पट्ट लाग्यो कि पशुजन्य उत्पादनहरू जस्तै मासु, क्याफिन र ओमेगा–६ फैटी एसिडले महिनावारीको समयमा सूजनलाई बढावा दिन्छ । जबकि ओमेगा–३ फ्याटी एसिड भएको खानाले यसलाई कम गर्न सक्छ ।

सामान्यतया दुखाइ हल्का हुन्छ, तर केही महिलाहरूको लागि यो यति गम्भीर छ कि यसले तिनीहरूलाई महिनाको धेरै दिनसम्म बिरामी राख्छ । कतिपय महिलामा महिनावारीसँगै दुख्ने, पखाला लाग्ने, चिसो लाग्ने, बान्ता हुने, टाउको दुख्ने र चक्कर लाग्ने समस्या पनि हुन्छ । महिनावारीको समयमा कसै कसैले सुन्निने, काममा एकाग्रताको कमी र थकान जस्ता लक्षणहरू पनि देखाउँछन् ।

धेरै महिलामा महिनावारीको पीडा उमेरसँगै कम हुन थाल्छ। साथै बच्चा जन्माएपछि पनि महिनावारीको पीडा कम हुने गरेको अनुसन्धानमा देखिएको छ । अमेरिकन कलेज अफ ओब्स्टेट्रिशियन्स एन्ड गायनोकोलोजिस्टहरूले क्र्याम्प कम गर्न व्यायाम, सुत्ने र आराम गर्ने सल्लाह दिन्छन् । हिड्ने र पौडी खेल्ने जस्ता एरोबिक व्यायाम शरीरको दुखाइबाट बच्नको लागि उत्तम मानिन्छ । एजेन्सी